Με είχε κακομάθει ο Φίλιπ Κερ. Στην αρχή με την "Τριλογία του Βερολίνου" και στη συνέχεια με το εξίσου συναρπαστικό "Μοιραία Πράγα", περίμενα ότι ο "Άνθρωπος χωρίς ανάσα" θα ακολουθούσε τα χνάρια των προηγούμενων έργων του συγγραφέα. Δυστυχώς, ο Κερ αυτό δεν το πέτυχε αυτή την φορά. Όχι ότι το βιβλίο δεν είναι καλό, όμως δεν κατάφερε να με κερδίσει τόσο, όσο τα προηγούμενα ώστε να φτάσω στο σημείο να μη θέλω να το αφήσω από πάνω μου.
Από τη μια, έχουμε ένα πολύ ωραία πλασμένο ατμοσφαιρικό περιβάλλον Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου στη Ρωσία και τον γνωστό "Μπέρνι Γκούντερ" να εκπλήσσει και να εντυπωσιάζει με την ειλικρίνειά του που αγγίζει πολλές φορές τα όρια της κυνικότητας. Δεν μπορώ να διαφωνήσω με κριτικές που κατηγορούν τον ήρωα ως "ωμό", όμως γιατί απαραιτήτως αυτό να είναι κακό; Έχουμε να κάνουμε με τον χειρότερο πόλεμο όλων των εποχών με ό,τι αυτό συνεπάγεται, όπως πείνα, φτώχεια, δυστυχία, θάνατο, εξαθλίωση, συμφεροντολογίες, μηχανορραφίες. Ο έρωτας έρχεται σε δεύτερη μοίρα, χωρίς όμως να λείπει από το μυθοπλαστικό μενού. Επηρεασμένος κι αυτός προσιδιάζει περισσότερο στους σκοπούς του πάθους και της ορμής και λιγότερο του ρομαντισμού. Οι χαρακτήρες, πλην του ήρωα, τραχείς, κοφτοί, σκληροί, ύπουλοι. Το μεγαλύτερο θύμα του βιβλίου είναι οι χιλιάδες άγνωστοι δολοφονηθέντες Πολωνοί. Ποιοι ήταν οι δολοφόνοι; Οι Γερμανοί ή οι Ρώσοι; Αυτό προσπαθεί να διαλευκάνει ο ικανότατος ντετέκτιβ και λοχαγός Γκούντερ.
Από την άλλη, στο εν λόγω λογοτεχνικό πόνημα ελλείπει ένας δυνατός κορμός εξέλιξης. Δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αμιγώς ως θρίλερ, ούτε ως περιπέτεια, ούτε ως ιστορικό βιβλίο. Αποτελεί ένα κράμα όλων αυτών. Ο μύθος πατάει στο γεγονός της εύρεσης χιλιάδων πτωμάτων σε ρωσική γη και στην αναζήτηση της αλήθειας του ποιοι κρύβονται πίσω από τη μαζική αυτή δολοφονία, με παράλληλο φόντο δεκάδες αποτυχημένες απόπειρες δολοφονίας του Αδόλφου Χίτλερ. Ο μυθοπλαστικός ιστός είναι χαλαρός και δεν μπορεί να αντέξει και να δικαιολογήσει την ποσότητα των σελίδων του έργου και τα αρκετά ονόματα αξιωματικών (και μη) που αναφέρονται εδώ κι εκεί.
Συμπερασματικά, δεν θα 'λεγα ότι είναι ένα μυθιστόρημα το οποίο δεν αξίζει να διαβάσει κανείς. Σε καμία περίπτωση. Όμως έρχεται αναπόφευκτα η σύγκριση με τα προηγούμενα έργα του συγγραφέα και το αποτέλεσμα κατά τον γράφοντα δεν είναι αρκετά ικανοποιητικό, όχι από απόψεως "λογοτεχνικότητας" του κειμένου, αλλά από απόψεως κυρίως σφιχτοδεμένης διαμόρφωσης του μύθου. - Μικρή παρατήρηση: Υπάρχουν ελάχιστα μεταφραστικά λάθη, τα οποία αποδίδω πιθανώς σε εκ παραδρομής τυπογράφηση.
Ένα μυθιστόρημα που αποδίδει, πάντως, πλήρως το πολεμικό κλίμα της εποχής, λίγο πριν η Ρωσία επανακτήσει τα εδάφη της και αρχίσει η κατάρρευση του χιτλερικού καθεστώτος, με μικρές δόσεις σασπένς, έρωτα και...απογοήτευσης. Σε όλα τα επίπεδα...
*Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις "Κέδρος".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Δηλώστε το "παρών"...